Dragers van de tijd

De oudste techniek die de mens toepaste om het verloop van de tijd te meten, was het plaatsen van een stok in de grond; de zogenoemde zonnewijzer. Tegenwoordig zijn er veel makkelijkere manieren om de tijd te lezen. 

Het woord horloge komt van het Latijnse horologium dat letterlijk tijdzeggen betekent. 

De geschiedenis van het polshorloge

Het wordt verondersteld dat het allereerste polshorloge in het bezit was van koningin Elizabeth I van Engeland. Zij kreeg dit kleinood als cadeau van graaf Robert Dudley. Men kon niet echt spreken van een polshorloge, het was meer een armklokje en erg accuraat liep het horloge niet. 

In de jaren erna won het horloge nog niet echt aan populariteit, dit kwam pas jaren later, tussen 1700 en 1800. En zelfs toen kon men nog niet echt spreken van polshorloges, het waren meer armbanden met kleine opwindbare klokjes eraan gemonteerd. In deze jaren werd een dergelijk horloge als damessieraad beschouwd, een aristocratisch damessieraad. Mannen durfden het nog niet aan om een polshorloge te dragen, bang om als té vrouwelijk te worden gezien. Het zakhorloge bleef bij de mannen daarom nog zeer in trek. 

Horloges in het leger
Tijdens de Eerste Wereldoorlog kwamen officieren in het leger erachter dat het makkelijker was om snel een blik op het polshorloge te werpen, dan om een zakhorloge tevoorschijn te halen. Dit samen met de toenemende behoefte van de verschillende legeronderdelen om op dezelfde tijdstippen hun acties uit te voeren, zorgde ervoor dat het leger hun officieren voorzag van betrouwbare, maar goedkopere, in massa geproduceerde horloges. Na de oorlog mochten de Europese en Amerikaanse officieren hun horloges houden, hiermee droegen zij bij aan het populairder worden van de polshorloges.

Het horloge van vandaag
‍De komst van het kwartsuurwerk in de jaren zeventig veroorzaakte een revolutionaire omwenteling in de geschiedenis van het horloge. Niet alleen werkte het uurwerk heel eenvoudig door het gebruik van een batterij, het werkte ook heel nauwkeurig met een afwijking van slechts één enkele seconde per maand. Tegenwoordig kunnen horloges meer dan alleen de tijd aangeven. Naast het aangeven van de datum en maanstand, kan onder andere een wekker ingesteld worden en de hartslag gemeten worden. 

Door het grote aanbod in prijsklassen, bezitten veel mensen zelfs een kleine collectie horloges; van designhorloges tot sporthorloges. Voor ieder wat wils. 

Horlogetermen

Mechanisch horloge
Een mechanisch horloge functioneert door middel van het klassieke opwindmechanisme. Dit type horloge leek even op de achtergrond te raken door de komst van nieuwere technieken, maar heeft een comeback doorstaan. Het is raadzaam een mechanisch horloge iedere dag rond dezelfde tijd op te winden.

Automatisch of zelfopwindbaar horloge
Het automatische horloge windt zichzelf op door de bewegingen van de pols van de drager. De armbewegingen laten een gewichtje roteren waardoor een veer wordt opgewonden.

Kwartshorloge
Kwartshorloges worden gevoed door een batterij. Deze batterij stuurt elektronische impulsen door een synthetische kristal en zorgt ervoor dat er één beweging per seconde wordt doorgegeven aan het uurwerk. Kwartshorloges geven de tijd met sublieme precisie weer. Een batterij gaat, afhankelijk van het soort horloge, één tot vijf jaar mee.

Kinetic horloge
Een Kinetic horloge bevat een rotor die draait door beweging van het horloge. Door de beweging (van arm en pols) gaat de rotor in het uurwerk draaien en bereikt daarmee een hoge snelheid. Zo wekt de rotor de energie op waarop het uurwerk draait. Niet alle energie die door de rotor wordt geproduceerd, wordt door het uurwerk opgenomen; een deel gaat naar de batterij waar het opgeslagen blijft tot een energietekort er aanspraak op maakt. Het horloge gebruikt deze energie als het stil ligt.

Chronograaf
Een chronograaf geeft de tijd aan in tienden van een seconde. Chronografen worden gebruikt om snelheid, afstand of hoogte te meten. Er zijn speciale modellen voor piloten, astronauten, parachutisten en zelfs voor blinden. De meeste chronografen zijn water-, stof-, wind- en shockproof.

‍Analoog en digitaal
De termen analoog en digitaal hebben betrekking op de wijze waarop een horloge de tijd weergeeft. Een horloge met wijzers wordt analoog genoemd, een digitaal horloge vertaalt de tijd in vier cijfers.

Kristal- en saffierglas
Kristalglas is harder dan gewoon mineraal- of vensterglas. Saffierglas is het sterkste, helderste en meest duurzame horlogeglas dat er is. Saffierglas is ook bij intensief gebruik zeer krasbestendig.

Lunette of bezel
De lunette (of bezel) is een metalen of kunststof frame waar het horlogeglas in zit geklemd. Op bijvoorbeeld duikhorloges is de lunette meestal draaibaar.

Kroon
De kroon is een knopje, meestal gepositioneerd aan de rechterzijde van een horloge, en wordt gebruikt voor het opwinden van een mechanisch horloge en het gelijkzetten van datum en/of tijd. Soms is de kroon geschroefd om te voorkomen dat er (spat)water in de kast komt.

Onderhoud

Vraag voor het onderhoud van je horloge altijd je juwelier of uurwerkmaker om advies

• Vooral mechanische horloges bevatten veel bewegende onderdelen. Die delen worden gesmeerd met een specifiek soort olie. Het is aan te raden je horloge elke twee tot drie jaar te laten reinigen en eventueel van nieuwe olie te laten voorzien.
• Tenzij bij aankoop duidelijk is vermeld dat je horloge waterdicht is, is het verstandig om je polshorloge niet te dragen tijdens het douchen of zwemmen. Ook het dragen aan een vochtige pols wordt afgeraden. Komt er toch water of condens in je horloge, ga er dan mee naar je juwelier of uurwerkmaker, ook als het uurwerk het nog doet. Vocht veroorzaakt roest en roest kan je horloge ruïneren.
• Wind een mechanisch horloge altijd op in de richting van de klok. Haal het horloge daarbij van je pols om het mechaniek zo min mogelijk te beschadigen.
• Ook al is je horloge shockproof, bescherm het altijd tegen harde stoten en schokken. Stel het ook niet bloot aan extreme temperatuurwisselingen. Leg je horloge bijvoorbeeld niet regelrecht van je pols op een koud marmeren blad.
• Als het glas van je horloge breekt of barst, laat het dan vervangen. Zelfs door een kleine barst in het glas kunnen stof en vocht binnendringen en het binnenwerk beschadigen.
• Laat de batterij van je horloge direct vervangen wanneer deze leeg is. Lege batterijen kunnen lekken met schade aan het horloge als gevolg.
• Probeer nooit zelf je horloge te repareren. Het uurwerk bestaat uit vele kleine onderdelen en het openen van een kast kun je beter overlaten aan een deskundige. ‍

‍

Ga voor zekerheid bij de juwelier of uurwerkmaker

Je juwelier of uurwerkmaker kan al je vragen over horloges beantwoorden en kan je helpen bij het bepalen van een horloge van je keuze.

Bij een FGZ-aangesloten juwelier of uurwerkmaker weet je zeker dat je betrouwbaar advies krijgt en aan het juiste adres bent voor reparatie en onderhoud.

Zoek hier een juwelier of uurwerkmaker in jouw buurt die staat voor ons ABC; Ambachtelijk, Betrouwbaar en Creatief.